W przestrzeni publicznej, w mediach, prasie czy telewizji od lutego bieżącego roku poruszany jest temat nowo wybudowanej drogi, stanowiącej „obwodnicę Bolesławia”. Zacznijmy od historii, czyli czasów, kiedy zaczęto mówić bądź pisać o takim rozwiązaniu komunikacyjnym na terenie naszej gminy.
Od kilkudziesięciu już lat procedowane były propozycje lub konkretne rozwiązania problemu związanego ze zwiększającym się ruchem samochodów oraz znaczącym wzrostem ciężkiego transportu samochodowego w centrach miejscowości. Planowane przez lata obwodnice miały przede wszystkim poprawić strukturę transportu drogowego miast i gmin, umożliwiając lepszy dostęp do stref aktywności gospodarczej, a przede wszystkim odciążyć miejsca zamieszkałe od ruchu samochodów ciężarowych. Planowane inwestycje omawiane były podczas tworzenia „Studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego (Kierunki zagospodarowania przestrzennego)”, a następnie wkreślano je do kolejno tworzonych „Miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego”. Problemy transportu ciężarowego to bolączka zarówno Gminy Bolesław, jak również gmin ościennych i powinny być rozwiązywane kompleksowo, a niestety nie zawsze były w taki sposób postrzegane w tworzonych przez odrębne jednostki samorządu terytorialnego (gminy i miasta) dokumentach planistycznych.
Obwodnica, tak bardzo wyczekiwana przez mieszkańców centrum Bolesławia i tzw. ”Ćmielówki”, która powstała w 2022 roku została wkreślona do planu już w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku, konkretnie w roku 1986. O obwodnicy tej była też mowa w planach ruchu likwidowanej kopalni „Bolesław”, gdzie nazywana była „południową obwodnicą Bolesławia”. Likwidacja kopalni odbywała się w latach 90-tych ubiegłego wieku, a wiec w czasie, kiedy znany był ogólny, przewidywany przebieg planowanej drogi.
Temat konieczności budowy drogi, która znacząco zmniejszyłaby natężenie ruchu, szczególnie ciężarowego, w centrum Bolesławia oraz tzw. Ćmielówce, ułatwiłaby dojazd do firm zarówno w Bolesławiu, jak i Bukownie oraz odblokowałaby nowe tereny inwestycyjne, był podejmowany wielokrotnie przez wcześniejszych włodarzy gminy oraz radnych. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom mieszkańców dot. poprawy funkcjonalności sieci dróg, a przede wszystkim w trosce o szeroko rozumiane bezpieczeństwo oraz dbałość o jakość powietrza w centrach miejscowości, podjąłem się już w roku 2015, wraz z radnymi Rady Gminy oraz społeczeństwem, analizy sytuacji przedstawianego tematu. W toczących się dyskusjach brali udział zarówno radni poprzedniej, jak również obecnej Rady Gminy, przedstawiciele Zarządu Zakładów Górniczo-Hutniczych „Bolesław” S.A. w Bukownie oraz przedstawiciele Zarządu Zakładu Gospodarki Komunalnej „Bolesław” sp. z o.o.
Podczas szczegółowej i wieloetapowej analizy wielokrotnie podnoszono problem, że ruch ciężarowy, korzystający z drogi krajowej nr 94 odbywa się przez miejscowości znajdujące się w Gminie Bolesław, ale również do zakładów prowadzących działalność na terenie Bukowna. Z tego też powodu podczas licznych dyskusji staraliśmy się znaleźć rozwiązanie, które pozwoli przenieść ciężki transport poza miejscowość Bolesław. Niezwykle ważny w tej kwestii był również fakt znaczącego rozwoju Zakładów Górniczo-Hutniczych „Bolesław” S.A. w kierunku hutnictwa, co - w obliczu zakończenia działalności kopalni -bardzo nas cieszy. Wyrażamy nie tylko wolę współpracy, ale też z całą mocą dążymy do tego, aby największy pracodawca, jakimi są ZGH „Bolesław” S.A., mógł bez trudu prowadzić działalność na naszym terenie i ją rozwijać. Mając jednak na uwadze zakończenie z dniem 31.12.2020 r. wydobycia w części górniczej zakładów oraz konieczność bazowania na surowcach sprowadzanych od innych producentów rudy lub koncentratu, uważaliśmy, że nastąpił ostateczny etap rozwiązania problemu transportu ciężarowego na naszym terenie.
Działania takie znalazły swoje odzwierciedlenie w obowiązujących dokumentach planistycznych, tj. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bolesław oraz Miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.
Muszę również zwrócić uwagę, że na terenie Gminy Bolesław Zakłady Górniczo-Hutnicze „Bolesław” posiadają znaczne ilości działek (są ich właścicielami), gdzie mogą prowadzić w przyszłości działalność gospodarczą. Działalność, która może dać zatrudnienie kolejnym pokoleniom naszych mieszkańców.
W wyniku prowadzonych rozmów dotyczących powstania drogi, 4 lipca 2019 roku, doszło do zawarcia trójstronnego porozumienia pomiędzy Zarządem Zakładów Górniczo-Hutniczych „Bolesław” S.A. w Bukownie, Starostą Powiatu Olkuskiego a Wójtem Gminy Bolesław. Na jego podstawie zlecono opracowanie dokumentacji projektowej na budowę nowej drogi, dzieląc się kosztami w równych częściach. Koszty po stronie gminy zamknęły się w kwocie 54.286,00 zł. Podjęto wówczas decyzję, że nowo projektowana droga będzie kategorii powiatowej. Zgodnie z umową (oraz późniejszymi aneksami), zawartą z firmą projektową, dokumentacja wraz z decyzjami umożliwiającymi rozpoczęcie inwestycji miała być gotowa do końca I kwartału 2021 roku.
Kolejnym etapem, koniecznym do budowy drogi było przeprowadzenie w Urzędzie Gminy procedury związanej z dokonaniem oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko.
Aby jednak mogła powstać droga, muszą być spełnione również warunki finansowe, czyli ktoś musi przeznaczyć na ten cel środki pieniężne. Podczas tworzenia wizji budżetu (ewentualnego montażu finansowego) przeznaczonego na budowę drogi, zwanej obwodnicą Bolesławia, wzięto również wówczas pod uwagę wstępne deklaracje Zarządu Spółki ZGH „Bolesław” S.A. o zamiarze przekazania w formie darowizny rzeczowej dla Powiatu Olkuskiego materiałów, które mogłyby być wykorzystane na podbudowę nowo powstałej drogi. Rozmowy odbyły się na początku kwietnia 2020, a udział w nich wzięli przedstawiciele ZGH „Bolesław” S.A., Gminy Bolesław, Zarządu Drogowego w Olkuszu oraz firmy projektowej. Deklaracje, dotyczące możliwości przekazania przez ZGH „Bolesław” S.A. kruszywa z kopalni dolomitu oraz materiałów zbędnych, pochodzących z procesów produkcyjnych i wydobywczych, zostały potwierdzone ponownie podczas spotkania z Prezesem Zarządu Spółki, panem Bogusławem Ochabem w dniu 10 grudnia 2020r. Podkreślano wówczas konieczność działania w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa oraz dbałością o potencjał środowiska naturalnego i jego ochronę. Podczas realizacji przedsięwzięcia nie doszło jednak do wykorzystania tych materiałów, za to Prezes Zarządu ZGH „Bolesław” S.A. pan Bogusław Ochab, przekazał przedstawicielom powiatu (Wicestaroście Krystynie Kowalewskiej) i gminy (Wójtowi Gminy) Uchwałę nr 160/VI/2020 Rady Nadzorczej Zakładów Górniczo-Hutniczych „Bolesław” S.A. z siedzibą w Bukownie z dnia 3 marca 2020r. w sprawie nieodpłatnego przekazania działek, stanowiących własność ZGH „Bolesław” S.A., pod planowaną drogę. Przekazanie uchwały miało miejsce 10 grudnia 2020 roku, ale należy zaznaczyć, że znaczna część działek pod drogę została wydzielona na wniosek z 2007 roku złożony przez Zakłady Górniczo-Hutnicze „Bolesław” i przekazana Powiatowi Olkuskiemu w roku 2008.
Ze względu na fakt, że zarówno działki, jak również dokumentacja (jak wcześniej wspomniałem) tworzona była od chwili podjęcia decyzji o konieczności budowy przedmiotowej drogi dla Powiatu Olkuskiego, a budowana droga miała mieć kategorię drogi powiatowej, aby umożliwić szybkie i sprawne zrealizowanie przedsięwzięcia, najrozsądniejszym rozwiązaniem było procedowanie kolejnych zadań związanych z poszczególnymi etapami budowy obwodnicy w Powiecie Olkuskim (Zarząd Drogowy).
Aby jednak rzetelnie przekazać całość posiadanej wiedzy związanej z budową nowej drogi, muszę również poruszyć kwestie finansowe, które też wzbudzają wiele emocji. W dniu 29.12.2020 podczas sesji Rady Gminy Bolesław została podjęta „Uchwała budżetowa Gminy Bolesław na rok 2021” wraz z autopoprawką. W uchwale przyjęto dotację dla Powiatu Olkuskiego w kwocie 6.205.880 zł, w tym na budowę nowej drogi od DP 1068K w rejonie ul. Kluczewskiej do DP 1069K w rejonie SAG w Bukownie w kwocie 6.000.000 zł.
Środki, o które osobiście zabiegałem, zostały przyznane Gminie Bolesław w ramach drugiego naboru z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych, z przeznaczeniem na budowę drogi w całości przebiegającej w granicach gminy Bolesław. Ponieważ, jak już wcześniej wspomniałem, droga budowana była przez Powiat, całość środków, pozyskanych w wysokości 6.000.000 złotych, została przekazana do Powiatu Olkuskiego jako wkład Gminy.
Dzisiaj należy podkreślić, że poza kosztami związanymi z należnościami wynikającymi z zawartego, trójstronnego porozumienia, którego stronami prócz naszej gminy były Zakłady Górniczo-Hutnicze „Bolesław” S.A. oraz Starostwo Powiatowe w Olkuszu, Gmina Bolesław sfinansowała całość kosztów związanych z budową drogi ze środków pochodzących z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych, co w żaden sposób dodatkowo nie obciążyło budżetu gminy. Kwota 7 512 006,93zł w formie dotacji została przekazana dla Powiatu Olkuskiego, jako inwestora.
Niestety, w dniu 14 lutego 2023r. na nowo wybudowanej drodze, stanowiącej „obwodnicę Bolesławia”, w rejonie pasa drogowego, poza konstrukcją drogi, pojawiła się pierwsza nieciągłość liniowa, będąca skutkiem działalności górniczej prowadzonej przez Kopalnię „Bolesław”. Droga została niezwłocznie wyłączona z użytkowania. W przeciągu kolejnych tygodni nieciągłości zaczęły pojawiać się po zachodniej stronie drogi. W dniu 30 maja wystąpiło uszkodzenie konstrukcji drogi, materaca kamiennego, warstw podbudowy oraz asfaltu. Uszkodzenie drogi, o budowę której tak aktywnie zabiegałem, jest dla mnie bardzo bolesnym faktem. Mam świadomość, że pieniądze na jej sfinansowanie, są środkami publicznymi i że powinny być wydatkowane w sposób rzetelny. Tak było także w przypadku finansowania budowy obwodnicy. Mimo że drogę budował powiat, niemal każdego dnia byłem na placu budowy i wiem, że firma wybrana w wyniku przetargu, wykonała zadanie z największą starannością, zgodnie z zasadami sztuki budowlanej. Okazuje się jednak, że natura potrafi nas zaskoczyć. Woda, która zgodnie z przewidywaniami naukowców (autorów licznych opracowań górniczych) miała wypełniać lej depresji w ciągu 30 – 40 lat, zaczęła robić spustoszenie znacznie wcześniej, czego skutkiem są m.in. liczne zapadliska na terenie naszej gminy, także w rejonie nowej drogi. W celu zapewnienia bezpieczeństwa jej użytkownikom, została ona czasowo wyłączona z ruchu.
Ponieważ uważam, że to, co się popsuło, można naprawić, a obwodnica Bolesławia jest bardzo potrzebna, co potwierdził czas jej dwumiesięcznego użytkowania, zwróciłem się w dniu 7 czerwca 2023r. do Zarządu ZGH „Bolesław” S.A. z prośbą o pomoc we wspólnym rozwiązaniu problemu. W celu ponownego uruchomienia obwodnicy poprosiłem o uzdatnienie terenów pod nowo powstałą drogą w rejonie ul. Kluczewskiej lub ewentualnie podjęcie wspólnych kroków, oczywiście wraz ze Starostą Olkuskim, zmieniających jej przebieg poza teren zagrożony zapadliskami. Zwróciłem się również z prośbą o połączenie drogą publiczną, ze względu na parametry kategorii gminnej, obwodnicy z ulicą Główną w centrum Bolesławia po działkach stanowiących własność Zakładów, tj. 1618/59, 1618/159 oraz 1618/160. Ewentualne wykonanie tej drogi, byłoby możliwe po nieodpłatnym przekazaniu przez Zakłady gruntów Gminie Bolesław.
Od dłuższego czasu jest też prowadzona korespondencja ze Starostwem Powiatowym w sprawie kapitalnego remontu ul. Parkowej w Bolesławiu, zaś Starosta Olkuski podjął działania zmierzające do pozyskania środków zewnętrznych na ten cel. Odremontowana ulica Parkowa, po uruchomieniu obwodnicy do ronda, stanowiłaby alternatywę dla samochodów osobowych na trasie Bolesław-Bukowno.
„Obwodnica Bolesławia” stanowi połączenie komunikacyjne bardzo ważne dla lokalnej społeczności, dlatego podobnie jak w nieodległej przeszłości prowadziłem zabiegi związane z pozyskiwaniem środków na budowę, tak dzisiaj prowadzę działania związane z jej naprawieniem.
W dniu 21 lipca złożyłem wniosek o dofinansowanie z Rządowego Funduszu Polski Ład: Programu Inwestycji Strategicznych o nazwie „Przebudowa i modernizacja obwodnicy Bolesławia,
na potrzeby zabezpieczenia połączenia komunikacyjnego z drogi krajowej DK94 do spójnych terenów przemysłowych w Bukownie”. Nazwa może myląca, ale w pełni oddająca możliwości
pozyskania środków. Przedmiotem wniosku jest zadanie polegające na opracowaniu dokumentacji projektowej wraz z uzyskaniem wszystkich wymaganych przepisami prawa zgód i
pozwoleń oraz wykonanie robót budowlanych obejmujących przebudowę południowej obwodnicy miejscowości Bolesław, położonej na terenach zdegradowanych – pogórniczych.
Przedmiotowa droga, wybudowana przez Powiat Olkuski w latach 2021-2022, została wyłączona z użytkowania z uwagi na powstałe zapadliska (deformacje nieciągłe) w bezpośrednim
otoczeniu drogi oraz jednym na jezdni.
Początek drogi to skrzyżowanie z drogą powiatową nr 1068K (ul. Główna w Bolesławiu), a koniec to rondo przy drodze powiatowej nr 1069K (ul. Kolejowa w Bukownie), które znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie Strefy Aktywności Gospodarczej Miasta Bukowno i terenów przemysłowych w Gminie Bolesław.
Wniosek o dofinansowanie składa się z części, gdzie:
- pierwsza na podstawie Programu Funkcjonalno-Użytkowego to inwestycja polegająca na wykonaniu projektu (ZRID), przeprowadzeniu niezbędnych badań geofizycznych, geotechnicznych i ekspertyz, dobór odpowiedniej technologii zabezpieczeń na szkody górnicze, wody podziemne i gruntowe, odpowiednią korektę obecnego przebiegu drogi, a następnie przebudowie drogi o dł. ok. 450m wraz z wykonaniem ronda na ul. Głównej w Bolesławiu, wykonanie projektu i budowa odseparowanej od jezdni ścieżki pieszo-rowerowej wzdłuż całej drogi tj. ok 1850m, budowa oświetlenia ronda i ronda z ulicą Główną (sieć do 1 kV) z uwzględnieniem posiadanej przez inwestora dokumentacji projektowej;
- druga – zgodnie ze Specyfikacją Istotnych Warunków Zamówienia, to zadanie polegające na pełnieniu funkcji inspektora nadzoru - Inwestora Zastępczego, specjalistów i doradców m.in. z zakresu górnictwa oraz drogownictwa.
W dniu 27 lipca przekazałem kopię złożonego wniosku Staroście Olkuskiemu oraz zwróciłem się z prośbą o podjęcie, wspólnie z Zarządem Powiatu, działań mających na celu uruchomienie „obwodnicy Bolesławia” na odcinku od ronda na ulicy Kolejowej do ulicy Parkowej w Bolesławiu. W piśmie tym ponownie zwróciłem się z prośbą o przeprowadzenie remontu odcinka ul. Parkowej - od obwodnicy do ul. Głównej. Zakładam, że uruchomienie obwodnicy będzie możliwe, po przeprowadzeniu badań i ewentualnych uzdatnień terenu.
W dniu 3 sierpnia wystosowałem pismo do Pana Bogusława Ochaba, Prezesa Zarządu ZGH „Bolesław” S.A. z prośbą o zlecenie i sfinansowanie badań oraz dokumentacji geologiczno-inżynierskiej podłoża dla wybudowanej obwodnicy Bolesławia na całej długości oraz w miejscu planowanej budowy ścieżki rowerowej wzdłuż drogi. Mam nadzieję, że wspólnie, w porozumieniu będziemy dokładać starań, aby nowo powstała droga została ponownie uruchomiona.
Jestem przekonany, że obwodnica jest możliwa do naprawienia i będzie w przyszłości stanowić ważny element rozwoju okolicznych firm, mających swoje siedziby na terenie Gminy Bolesław i Miasta Bukowno, a ponadto stworzy możliwość inwestowania na terenach, przez które będzie przebiegać.
Krzysztof Dudziński
Wójt Gminy Bolesław
